phone
شماره تماس :

02177670973

mail
پست الکترونیک :

info@storecarpet.com

مقالات فروشگاه

مروری بر قدمت و تاریخچه ی تولید فرش در کاشان

شهر کاشان از نظر جغرافیایی جزو شهرهای مرکزی ایران محسوب میشود که در جنوب کویر نمک و دریاچه قم قرار دارد و فاصله ی آن تا تهران چیزی حدود 250 کیلومتر میباشد. با توجه به آثار مکشوفه ای که از تپه باستانی سیلک کاشان یافت شده علت نامگذاری این شهر را سکونت قبایل کاسویا کاشو میدانند که سبب شده نام این شهر در ابتدا به کاسیان و کاشیان و بالاخره به کاشان تبدیل شود.

اولین شرکت تولید کننده فرش ماشینی کارخانجات مخمل و ابریشم کاشان بود . سپس شرکت فرش ماشینی راوند کاشان در راوند و با نام فرش ماشینی راوند در حدود 47 سال پیش یعنی در سال 1350 بنا نهاده شد . از لحاظ وسعت یکی از بزرگترین کارخانه های ایران بود و در طول مدت فعالیت خود توانست حجم بسیار زیادی از تقاضای فرش در ایران را پاسخگو باشد. با ورود این محصول به بازار ایران به لحاظ فاصله قیمتی با فرش دستباف به سرعت مورد استقبال مردم واقع شد تا حدی که از طریق ثبت نام و قرارگرفتن در لیست درخواست و از طریق تعاونی ها و با محدویت در تعداد به مردم تحویل داده میشد

این شرکت تمام مراحل تولید فرش از رنگرزی الیاف ، ریسندگی ، بافندگی، آهار، تکمیل در فضایی به مساحت 120.000 متر مربع ( سالنهای تولید و تکمیل ) راه اندازی نمود.

بعدا شرکت های زیادی وارد این عرصه شدند و امروزه فقط در منطقه کاشان و آران وبیدگل که به عنوان قطب تولید فرش ماشینی در ایران و جهان محسوب می شود بیش از 1000 واحد تولیدی مشغول به فعالیت می باشند. .

امروزه بافندگان کاشان را می باید وارث بافندگان پارچه ها و منسوجات گلابتون و انواع مخمل یا اطلس دوزی و تافته هایی دانست که سالها با نام پارچه های هرمزی، نام ایران را در دورترین نقاط دنیا بر سر زبانها جاری می ساختند. بدیهی است، حتی پیش از آنکه مارکوپولو در مسافرتش به ایران در قرن هفتم هجری توجهش بدین منسوجات جلب شود، بافندگان کاشانی به این حرفه اشتغال می ورزیده اند. شوالیه شاردن در ذکر مسافرتش درباره کاشان چنین می گوید: در هیچ نقطه ای از ایران بیش از این شهر و اطراف آن، اطلس و مخمل، تافته و حریر موجدار و زری ساده و گلدار و یا ابریشم مخلوط به زر و سیم بافته نمی شود.
آنتوان شرلی نیز به همین نکته معترف است. کارترایت از مبلغین مسیحی نیز که به سال 1600 میلادی به کاشان آمده، ضمن ستایش قالیها و قالیچه ها و کاشیها و ظروف چینی ، کاشان را مرکز معاملات این گونه اجناس می داند .

عصر صفوی قالیهای تولید می گردید که بخاطر زیبایی افسانه ای شان امروزه موجب شکوه و افتخار موزه ها و کلکسیونهای بزرگ شخصی می باشند. نوشته های قرن هفدهم و هیجدهم میلادی تصریح می کنند که کاشان مرکز بافت قالی درباری بوده و توسط شاه عباس کبیر (1628-1587 م) بنیاد گذاشته شده است و قالیهای ابریشمین نقره باف و زرباف که به نام قالی شاه عباس معروف است، به این محل نسبت داده می شود.
قدیمی ترین فرشهای متعلق به کاشان به فرشهایی که در قرن 11 هجری بافته شده بر می گردد. این فرشها عموماً دارای طرحهای گرفت و گیر و شکارگاه هستند و محل بافت آنها عموماً مورد تردید قرار گرفته است اینکه آیا این فرشها متعلق به اصفهان، تبریز یا کاشان می باشد. نمونه مهم آن گروه متعلق به موزه فرش ایران است. که همتای آن در موزه متروپولتین آمریکا است، که حاشیه آن با نمونه موجود در موزه فرش ایران فرق می کند. بعد از این گروه از فرشها باید از فرشهای پولونز یا لهستانی نام برد که تعدادی از آنها نیز در کاشان بافته شده اند. که این فرشها عموماً دارای رنگ بندی سفارشی است. از اواخر قرون 17 و 18 تا اواسط قرن 19 خبری از فرشهای کاشان نیست.
120 سال پیش در کاشان مردی به نام حاج ملا حسن که با بانویی از اهالی اراک ازدواج کرده وارد کننده مرینوس منچستر بوده است، با رکود صنعت، پشمهای باقی مانده را توسط همسرش تبدیل به فرش نمود.
گروهی از قالیچه ها در خانه بروجردی و گروهی نیز در خانه طباطبایی که هر دو از تجار کاشان بودند بافته شدند.

قالی کاشان، در میان هنرهای دستی و بخصوص فرش دستباف جایگاه ویژه و منحصر به فردی دارد و جلوه گاه اندیشه های لطیف انسانی است.

بخش عمده آوازه قالی کاشان به بافندگان توانا و خوش ذوق آن ارتباط دارد که نسل به نسل هنر خود را منتقل کرده اند.

اصغر شاطری یکی از محققان فرهنگ مردم در کاشان در معرفی هنر قالی بافی در این دیار کهن، مینویسد: قالی شیخ صفی معروف به اردبیلی که در موزه ویکوتوریاآلبرت لندن قرار داردو در سنه 926 ه- ق بافته شده است، کار مقصود کاشانی بافنده مشهور این دیار است.

این فرش یکی از عالیترین قالیهای جهان است و در کتیبه آن نوشته شده:

جز آستان توام در جهان پناهی نیست/ سر مرا به جز این در حواله گاهی نیست، عمل غلام آستان، مقصود کاشانی فی سنه 926 .

قالی معروف به شکارگاه نیز از بزرگترین قالیهای جهان ، بافته شده در این شهر است.

شاطری می افزاید: همچنین قالیهای معروف به چلسی و قالی گلدانی و دهها قالی دیگر که به خاطر زیبایی موجب شکوه و افتخار موزههای بزرگ است در کاشان بافته شده است.

قالی کاشان دوره های سخت و زیان باری از هجوم و فتنه افغانها گرفته تا زلزله مهیب سال 1192 را پشت سر گذاشته و با وجود کسادی و بی رونقی بازار و بی مهری و کم توجهی مسوولان در سالهای اخیر، بافندگان کاشانی همچنان برای زنده نگه داشتن این هنر تلاش میکنند.

اگرچه با ورود صنعت فرش ماشینی، هنر فرش دستباف در کاشان نیز دچار رکود شده، ولی هنوز در بازار تاریخی کاشان حجره های زیادی وجود دارد که محل تماشای بهترین قالیهای دست باف با بهترین نقشهای اصیل ایرانی است.

از بافندگان مشهور معاصر فرش دستباف میتوان از بی بی فرخ افسری، محمد افسری و بانو ایمانی نام برد.

: 2366 - : 1397/10/20 - : 3468
1397/10/20