امروزه با وجود دستگاههای پیشرفته ای که پا به عرصه ی تولید فرش ماشینی گذاشتند شاید تشخیص فرش بافته شده با دست و فرش ماشینی مخصوصا برای افرادی که در این زمینه تخصصی ندارند کاری بس دشوار باشد ولی نکته ی قابل توجه این است که فرش دستباف با فرش ماشینی اصلا قابل قیاس نیست چرا که فرش دستباف حاصل دست یک هنرمند است که بافت آن ماه ها و شاید یک یا چند سال به طول می انجامد.

قالی که با دست بافته میشود حاصل تلاش و زحمات یک عمر بافنده آن است که با نگاهی عمیق و دقیق هنر خود را بر تار و پود آن نقش می زند.

قالیباف هنرمند طرح قالی را گره به گره می آفریند و برای خلق تک تک این گره ها عمر گرانبهای خود را صرف می کند او حین بافت چنان محو در این کار می شود که گویی خودش را نیز در میان تار و پودها می بافد او پای دار قالی که می نشیند غم غصه گریه و همه ی آنچه در ذهن و خیالاتش هست را در قالب یک گره بر تار و پود قالی خلاصه می کند.

سورمه ای را بزن جاش دو تا بزار خاکی رو بزن پس گلی رو بزن روش مله ای رو کورش کن صدای شانه ای که موقع پود دادن بر روی ریشه ها فرود می آید صدای قیچی صدای شاقو، همه و همه اشعاری زیبا با آهنگی دلنواز می سازند که سکوت فضا را می شکنند و دل هر انسان را به وجد می آورند .

با این همه زیبایی و لطافت که در این اثرهنری و اصیل وجود دارد ارزش مادی که برای آن در نظر گرفته می شود هیچ گاه پاسخگوی عمق زحمات و احساسی که در آن به کار رفته نمی باشد، فرش را به راحتی زیر پا انداخته بر روی ان قدم می گذاریم ولی دریغ از اینکه تک تک گره های آن را دختر کوچک 8 ساله ای که به جای بازی کردن با همسالان خود پشت دار قالی نشسته و با انگشتان کوچکش بر تار و پود این فرش نهاده است.

اگر با مقیاس مادی بخواهیم فرش دستباف را با فرش ماشینی مقایسه کنیم قطعا اجحاف بزرگی در حق این هنر اصیل ایرانی روا داشته ایم راهکار چیست؟

به نظر می رسد تبدیل این صنعت به مصنوعات هنری می تواند بخش کوچکی از عمق این اثر هنری را به رخ بکشد.